ભારતમાં કેન્સર એક મોટી સમસ્યા બની રહી છે. દર વર્ષે તેના કેસ ઝડપથી વધી રહ્યા છે. છેલ્લા એક દાયકામાં કેન્સરના કેસોની પેટર્નમાં બદલાવ આવ્યો છે. અગાઉ, આ રોગના કેસ મોટાભાગે 50 કે 60 વર્ષની ઉંમર પછી જોવા મળતા હતા, પરંતુ હવે લોકો નાની ઉંમરમાં પણ તેનો શિકાર બની રહ્યા છે. ગ્લોબોકોનના રિપોર્ટ અનુસાર ભારતમાં 2040 સુધીમાં કેન્સરના 2.1 મિલિયન નવા કેસ નોંધાઈ શકે છે. આમાં મોટી સંખ્યામાં 40 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકો હોઈ શકે છે. ગયા વર્ષે બ્રિટિશ મેડિકલ જર્નલના રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું હતું કે ભારતમાં 50 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના લોકોમાં કેન્સરના નવા કેસ વધી રહ્યા છે.
પુરુષોમાં ફેફસાં, મોં અને પ્રોસ્ટેટ કેન્સરના કેસ વધી રહ્યા છે. તે જ સમયે, સ્ત્રીઓમાં સર્વાઇકલ અને સ્તન કેન્સરના કેસ વધી રહ્યા છે કેન્સરની સૌથી મોટી સમસ્યા એ છે કે આ રોગના મોટાભાગના કેસ એડવાન્સ સ્ટેજમાં દેખાય છે. આવી સ્થિતિમાં દર્દીની સારવાર કરવી ખૂબ મુશ્કેલ બની જાય છે. દરમિયાન એ જાણવું પણ જરૂરી છે કે લોકો નાની ઉંમરમાં પણ કેમ કેન્સરનો શિકાર બની રહ્યા છે? અમે આ વિશે નિષ્ણાતો સાથે વાત કરી છે.
હવે નાની ઉંમરે કેન્સર કેમ થાય છે?
મેક્સ હોસ્પિટલના ઓન્કોલોજિસ્ટ અને હેમેટોલોજિસ્ટ ડૉ.રોહિત કપૂર કહે છે કે યુવાનોમાં કેન્સરના કેસ વધવાનું સૌથી મોટું કારણ ખરાબ જીવનશૈલી છે. સોશિયલ મીડિયાના આ યુગમાં ઊંઘ-જાગવાની પેટર્ન ઘણી બગડી ગઈ છે. આજકાલ ખાવાની પેટર્ન પણ સારી નથી. વિટામિન કે પ્રોટીનથી ભરપૂર ખોરાકને બદલે હવે યુવાનો પ્રોસેસ્ડ ફૂડ ખાવાનું પસંદ કરે છે. ખરાબ જીવનશૈલી અને ખાનપાનને કારણે સ્થૂળતા વધી રહી છે. શરીર પર ચરબી વધવાથી અનેક પ્રકારના કેન્સર થઈ શકે છે.
આ ઉપરાંત યુવાનોમાં નશાનું વ્યસન નોંધપાત્ર રીતે વધ્યું છે. ધુમ્રપાન અને મસાલા ખાવાનો શોખ ઘણો વધી ગયો છે. ધૂમ્રપાન કરવાથી મોઢાના કેન્સરનું જોખમ વધે છે. મોઢાના કેન્સરના મોટા ભાગના કેસોમાં ધૂમ્રપાનનો ઇતિહાસ હોય છે. ધૂમ્રપાન ઉપરાંત, વધુ પડતું આલ્કોહોલનું સેવન પણ કેન્સર માટેનું મુખ્ય જોખમ પરિબળ છે.
પર્યાવરણ પણ એક મોટું કારણ છે
ડો.રોહિત કપૂર કહે છે કે કેન્સરના વધતા કેસોનું એક કારણ પર્યાવરણ પણ છે. સતત વધતું પ્રદૂષણ અને ખરાબ પાણી કેન્સરનું જોખમ વધારી રહ્યું છે. પ્રદૂષણના કારણે લોકો ફેફસાના કેન્સરનો શિકાર બની રહ્યા છે. શહેરી વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણનું સ્તર સતત વધી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં તે લોકોને કેન્સરનો શિકાર બનાવે છે.
કેન્સર જીનેટીક્સને કારણે પણ થાય છે
દિલ્હીના કેન્સર નિષ્ણાત ડો.અનુરાગ કુમાર કહે છે કે કેન્સર આનુવંશિક પણ છે. એટલે કે તે એક પેઢીમાંથી બીજી પેઢીમાં પણ પસાર થઈ શકે છે. આ પ્રકારના કેન્સરની ઘટના કોઈપણ બાહ્ય જોખમ પરિબળ પર આધારિત નથી. તે માત્ર યોગ્ય સમયે સ્ક્રીનીંગ દ્વારા શોધી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં, જો તમારા પરિવારમાં કોઈને કેન્સરનો ઇતિહાસ છે, તો 20 થી 25 વર્ષની ઉંમરે તમારા તમામ પરીક્ષણો કરાવો તે જરૂરી છે. તેનાથી કેન્સરની સમયસર ઓળખ અને સારવાર શક્ય બનશે.
કેવી રીતે રક્ષણ કરવું
દરરોજ કસરત કરો
તમારા ખોરાકનુ ધ્યાન રાખો
તમારા આહારમાં લીલા ફળો અને શાકભાજીનો સમાવેશ કરો
ધૂમ્રપાન, તમાકુનુ,દારુ સેવન કરશો નહીં